Kimler oruç tutmayabilir
Hiçbir özrü yokken oruç tutmamak veya başladığı orucu bozmak günahtır. Hem de
kaza ve (eğer başladığı Ramazan orucunu kasden bozmuşsa) keffaret olarak cezası
vardır.
Bâzı hallerde ise, oruç tutmamak veya başlanmış orucu bozmak şer'an câiz hâle
gelir.
Bu haller, şunlardır:
1 - Hastalık:
Oruç tuttuğu takdirde hastalığının şiddetlenmesinden veya çok sürmesinden korkan
kimsenin sonradan kazâ etmek üzere oruç tutmaması veya başladığı orucu bozması
câizdir.
2 - Yolculuk:
Ramazanda yolculuğa çıkanların oruç tutmayıp sonraya bırakmaları câizdir. Ancak
yolda meşakkate, bedenî bir halsizlik ve rahatsızlığa mâruz kalmak söz konusu
değilse, oruç tutmak, tutmamaktan efdal ve hayırlı görülmüştür.
3 - İkrâh (Tehdit ve Zorlama):
Orucunu bozmadığı takdirde dövülmek veya yaralanmak veyahut öldürülmekle tehdit
edilen bir kimse de oruç tutmayabilir.
4 - Gebelik ve Emziklilik:
Oruç tuttuğu takdirde kendisine yahut çocuğuna bir zarar geleceğinden korkan
hâmile veya emzikli kadın, oruç tutmayıp sonradan kazâ eder. Emzirdiği çocuğun
başkasının çocuğu olması hükmü değiştirmez.
5 - Şiddetli Açlık ve Susuzluk:
Açlık ve susuzluktan dolayı helâk olacağından veya aklî muvazenesinin
bozulacağından korkan kimse orucunu bozabilir.
6 - Düşkünlük Derecesinde İhtiyarlık:
Böyle kimselerin de oruç tutmaması câizdir. Böyleler oruç tutmayacakları gibi,
kazâ da edemeyeceklerinden fidye verirler.
7 - Hayız - nifas hâli:
Bu hallerde oruç tutulması haramdır.
* Nâfile oruç tutanlar için, ziyafete dâvet edilmek bir özürdür. Böyle bir
kimse, hane sahibinin ısrarı üzerine orucunu bozabilir.
Oruçlu Olmadığı Halde, Oruçlu Gibi Davranması Gereken Kimseler:
* İmsâk vaktinden sonra yolculuğu biten bir yolcunun da günün geri kalan
kısmında oruçlu gibi davranması, yani, yemeden içmeden ve ailevî münasebetten
kaçınması gerekir.
* Gündüz iyileşen hasta için de hüküm aynıdır. O da oruçlu gibi davranmalıdır.
Böyle hareket etmek, bir görüşe göre vâcib, diğer bir görüşe göre de müstehabtır.
* Yolcu, hasta, hayızlı ve lohusa olanlar, kendilerini oruçlu gibi göstermek
zorunda değildirler. Yeyip içebilirler. Ancak kendilerinin mâzeretini bilmeyen
halkın su'-i zannına sebeb olmak ihtimaline karşı, bunu alenen yapmaktan
kaçınmak, gizlice yeyip içmek âdâba daha uygundur.
Kaynak : İslam İlmihali