Kur'ân-ı Kerîm, Allah Teâlâ'dan Hz. Peygamber'e Cebrâil aracılığıyla ve vahiy
yoluyla indirilmiştir. Kolayca ezberlenebilmesi, kısa zamanda etrafa yayılması,
mânasının kolaylıkla anlaşılması, zihinlerde ve akıllarda derece derece bir
gelişme ve alıştırma sağlaması, inançların ve değer yargılarının yavaş yavaş
güçlenip kökleşmesi vb. sebeplerle, o bir defada toptan indirilmemiş, yaklaşık
23 senede, bölümler halinde indirilmiştir. Yüce Allah Kur'an'ın bir defada
toptan indirilmeyişinin sebebini şöyle açıklamaktadır:
"İnkâr edenler: Kur'an ona bir defada topluca indirilmeli değil miydi? dediler.
Biz onu senin kalbine iyice yerleştirmek için böyle yaptık ve onu tane tane
okuduk" (el-Furkan 25/32).
Âyetler doğrudan doğruya indiği gibi, çoğunlukla meydana gelen bir olayın hemen
sonrasında olayı çözümlemek ve sorulan soruları cevaplamak için inerdi ki,
âyetin inmesine sebep olan olay veya soruya "sebeb-i nüzûl" (iniş sebebi)
denilir.
Kur'ân-ı Kerîm kendisinin, bir âyette ramazan ayında, bir başka âyette mübarek
bir gecede, bir diğerinde de Kadir gecesinde inmeye başladığını haber
vermektedir (bk. el-Bakara 2/185; ed-Duhân 44/1-3; el-Kadr 97/1).
Kadir gecesinin ramazan ayında mübarek bir gece olduğu göz önünde tutulursa,
âyetler arasında bir çelişkinin de bulunmadığı anlaşılacaktır.
Kur'an'ın Muhtevası
İnsanları hem bu dünyada hem de âhirette mutluluğa kavuşturmak için gönderilmiş
bulunan Kur'ân-ı Kerîm başlıca şu konuları kapsamaktadır:
1. İtikad. Başta Allah'a iman olmak üzere peygamberlere, meleklere, kitaplara,
kazâ ve kadere, âhirete ait önemli konular ve inançla ilgili çeşitli meseleler,
Kur'an'ın kapsadığı konuların başında gelir.
2. İbadetler. Kur'an'da müslümanların yapmakla yükümlü bulundukları namaz, oruç,
hac, zekât vb. ibadetlere dair âyetler vardır.
3. Muâmelât. Kur'an bir toplumun devamını sağlayan ve toplum fertlerinin
aralarındaki ilişkileri düzenleyen birtakım hükümleri kapsar. Kur'an'da
alışveriş, emanet, bağış, vasiyet, miras, aile hayatı, nikâh ve boşanma gibi
kişiyi ve toplumu ilgilendiren konulara dair açıklamalar ve hükümler vardır.
4. Ukubat. İslâm toplumunun mutluluğa erişebilmesi, bu toplum fertlerinin,
İslâm'ın koyduğu kurallara aynen uymasıyla mümkün olur. Toplumun düzenini bozan,
insan haklarını ve yasakları çiğneyen kimseler cezayı hak edecekleri için Kur'an
bunlarla ilgili hükümleri de kapsamaktadır.
5. Ahlâk. Kur'an, kişilerin dünya ve âhiret mutluluğunun sağlamasına yardımcı
olmak üzere, ana babaya hürmet, insanlarla iyi geçinme, iyiliği emretme,
kötülükten sakındırma, adalet, doğruluk, alçak gönüllülük, merhamet, sevgi...
gibi ahlâkî hükümleri de kapsamına almaktadır.
6. Nasihat ve Tavsiyeler. İnsanlara emir ve yasaklar konusunda duyarlı
olmalarını, nefislerine esir düşmemelerini, dünyayı âhirete tercih etmemelerini,
dünyada imtihana çekildiklerini hatırlatan, çeşitli tehlikelerden koruyan
nasihat ve tavsiyeler de Kur'an'ın içerdiği konular arasındadır.
7. Va`d ve Vaîd. Allah'ın emirlerine boyun eğip yasaklarından kaçınanların
cennetle mükâfatlandırılacaklarına, buyruklarını terkedip yasaklarını
çiğneyenlerin cehennemle cezalandırılacaklarına dair Kur'an'da pek çok âyet
bulunmaktadır.
8. İlmî Gerçekler. Kur'an, insanlığa gerekli olan ilmî gerçeklerin ve tabiat
kanunlarının ilham kaynağını teşkil eden âyetleri de kapsamaktadır. Kur'an, bu
ilmî gerçeklerden bir pozitif bilim kitabı gibi bahsetmek yerine insanları,
âlemin yaratıcısının kudret ve büyüklüğünü düşünmeye, Allah'ın nimetlerini
anarak O'nu yüceltmeye teşvik eder.
9. Kıssalar. Kur'ân-ı Kerîm önceki ümmetlerle, peygamberlerin hayatından da söz
eder. Ancak bunları bir tarih kitabı gibi değil, insanların ibret alacakları bir
üslûp ile anlatır.
10. Dualar. İnsan yapacağı işlerde sürekli Allah'ın yardımına muhtaç olduğu için
Kur'an'da çeşitli dualar da yer almıştır.
Kaynak : Diyanet İslam Ansiklopedisi
📖 Günün Meali